آشنایی با لوله پکس (pex)

لوله پکس لوله‌ای پلی‌اتیلن شبکه‌ای‌شده است و گزینه‌ای عالی برای لوله‌کشی سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی و شوفاژ در ساختمان‌های تجاری و مسکونی تلقی می‌شود. این لوله مقاوم به حرارت وقتی در کنار اتصالات، ابزارالات چندکاره، شیروفلکه و سایر متعلقات ساختمانی قرار می‌گیرد به عنوان سریع‌ترین راهکار لوله‌کشی در هر پروژه ساختمانی محسوب می‌شود. لوله پکس یا لوله‌های مقاوم در برابر حرارت از پلی‌اتیلن سنگین و با ایجاد پیوند عرضی پلیمری ساخته و تولید می‌شود. پلی‌اتیلن سنگین را ذوب می‌کنند و به منظور ساختن لوله‌ای بادوام و مناسب برای انواع لوله‌کشی‌های پرتابل و غیرپرتابل به طور پیوسته با فشار از داخل یک لوله عبور می‌دهند.

مزایا

لوله پکس جزئی از سیستم لوله‌کشی منبع آب ساختمان‌ها تلقی می‌شود و چندین مزیت نسبت به لوله فلزی یا لوله‌های پلاستیکی محکم دارد از جمله:

•  انعطاف‌پذیرتر هستند.
•  در برابر فرسودگی و کلر مقاوم‌تر هستند.
•  لوله پکس نمی‌پوسد یا سوراخ سوراخ نمی‌شود.
•  مراحل نصب آنها نسبت به لوله پلاستیکی و فلزی سریع‌تر انجام می‌گیرد و به اتصالات و چفت‌وبست کمتری نیاز دارند.

انواع لوله PEX

انواع لوله‌های حرارتی عبارتند از:

لوله مقاوم در برابر حرارت PEX-A

از میان تمامی انواع لوله‌های مقاوم در برابر حرارت، لوله PEX-A از همه انعطاف‌پذیرتر است و تقریبا بدون ساختار مارپیچی است طوری‌که امکان تعمیر پیچ‌وتاب‌های لوله به وسیله تفنگ حرارتی را برای لوله‌کش فراهم می‌سازد. این نوع لوله چیزی در حدود 50 سال مورد استفاده قرار گرفته است (سابقه‌ای طولانی از سایر لوله‌ها) و شاخص اصلی و اطمینان‌پذیری آن در نتیجه رضایت عموم از این لوله به اثبات رسیده است. دو نمونه کاستی مهم در این نوع لوله وجود دارد. اولین و مهمترین نقطه ضعف به درصد بالای شستشوی شیمیایی یعنی چیزی در حدود 50% تا 200% بیشتر از لوله PEX-B برمی‌گردد و این دغدغه اصلی فرآیند لوله‌کشی در نظر گرفته می‌شود. مسئله دوم قیمت آن است به عبارتی قیمت این لوله به همراه اتصالات و سایر ابزارها شاید به 2 تا 3 برابر بیشتر از همتاهای آن مانند PEX-B یا PEX-C برسد. علی‌رغم آنکه سازندگان اصلی لوله PEX-A ادعا می‌کنند لوله‌هایشان از بالاترین مقاومت در برابر ترک‌خوردگی برخوردار است، اما آزمایشات جداگانه نشان می‌دهد لوله PEX-B درواقع از همین میزان یا کمی بالاتر در برابر فرآیند اکسیداسیون طولانی‌مدت مقاومت از خود نشان می‌دهد و این خود دلیل اصلی ترک‌خوردگی در لوله‌ و متعاقب آن خرابی لوله است. شعاع خمش پایین‌تر لوله PEX-A  (شش برابر قطر خارجی PEX-A در مقابل 8 برابر قطر خارجی برای لوله PEX-B و C) اگرچه مفید واقع می‌شود اما در اکثر موارد یک نقطه‌ ضعف کاربردی به حساب می‌آید.

لوله PEX-B

لوله PEX-B از نظر قیمت برنده بی‌چون و چرای رقابت با همتاهای خود است. این لوله از سابقه مصرف 40 ساله با کمترین گزارش مشکل از سوی کاربران برخوردار می‌باشد، با این فرض که هر نوع لوله PEX تنها 20 تا 25 سال ضمانت سرویس‌دهی دارد. ظرفیت انفجاری این لوله بالاتر از PEX-A ثبت شده و میزان مقاومت آن در برابر اکسیداسیون تقریبا برابر یا بهتر از همتایان خود است و این یک فاکتور بسیار مهم در نصب لوله به حساب می‌آید. اصلی‌ترین مشکل لوله PEX-B به سفتی و ساختار مارپیچی آن مربوط می‌شود (به عبارتی امکان بازگشت لوله به شکل حلقه‌ حلقه ابتدایی وجود دارد). هرچند لوله‌های کوچکتر مثلا 12 میلی‌متری تفاوت چندانی با بقیه ندارند، اما احتمال دارد لوله‌هایی با قطر بزرگتر بخصوص 25 میلی‌متری از مقاومت خمشی بسیار بالاتری نسبت به بقیه برخوردار باشند. هرگونه تاب‌خوردگی (تجربه ما موارد بسیار نادری را نشان می‌دهد، اما احتمال رخ دادن آن وجود دارد) که در طی لوله‌کشی آب و فاضلاب صورت گیرد را تنها می‌توان با نصب یک حلقه جفت‌ساز تعمیر کرد و امکان تعمیر آن با تفنگ حرارتی مانند لوله PEX-A وجود ندارد.

لوله PEX-C

لوله PEX-C طبق برآوردها از همه مقاوم‌تر است علی‌رغم اینکه اطلاعات کمی در خصوص انجام تست‌ و میزان محبوبیت آن بین عموم در دسترس است. در اواخر دهه 2013 شرکت آمریکایی سازنده لوله PEX-C در رسانه‌ها موضوع شکایت جمعی از شهروندان قرار گرفت و دادخواهی‌ها حکایت از آن داشت که این لوله در اثر اکسیداسیون سریع دچار نشتی شده و نشت‌یابی آن کار ساده‌ای نیست. همین دلیل کافی است تا آن را به طور کل از لیست مصارف لوله‌کشی خارج کند. با آنکه لوله PEX-C می‌تواند در لوله‌کشی شوفاژ ساختمان‌ها مصرف داشته باشد، اما در مقایسه با سایر لوله‌ها از امتیازات کاربردی چندان خوبی برخوردار نمی‌باشد.

روش تولید لوله پکس

روش شبکه‌ای‌سازی یا ایجاد پیوند پلیمری در بین این سه نوع لوله متفاوت است. شبکه‌ای‌سازی اینطور تعریف می‌شود، مواد پلی‌اتیلن با استفاده از فرآیند شیمیایی یا فیزیکی دستخوش تغییر در ساختار مولکولی قرار می‌گیرند و به موجب آن بین زنجیرهای پلیمری پیوند شیمیایی رخ می‌دهد. بنابر سوابق پیشین برخی از شیوه‌های شبکه‌ای‌سازی عبارتند از:

PEX-A

این روش مستلزم به کارگیری پروکسیدهای ارگانیک است و وقتی این پروکسیدها در معرض حرارت قرار می‌گیرند قادرند رادیکال‌های آزاد واکنش‌پذیر تولید کنند که این خود موجب هم‌جوشی بین زنجیره‌های پلی‌اتیلن حین عبور از داخل لوله می‌شود. اغلب‌مواقع این روش را فرآیند PEX-A می‌خوانند.

PEX-B

روش سیلان یکی از پرکاربردترین روش‌های تولید لوله PEX شناخته شده است. این روش مستلزم پیوند زدن یک مولکول سیلان واکنش‌پذیر به ستون اصلی پلی‌اتیلن است. بیشتر اوقات این روش را فرآیند PEX-B می‌نامند.

PEX-C

برخی‌ اوقات از روش پرتو الکترون جهت شبکه‌ای‌سازی لوله PEX استفاده می‌شود و بخاطر آنکه پروکسید در این فرآیند کاربردی ندارد اصطلاحا به آن روش پاک می‌گویند. این روش مستلزم قرار دادن لوله پلی‌اتیلن تحت فشار در معرض مقدار زیادی الکترون‌های پرانرژی است. غالبا به این روش فرآیند PEX-C گفته می‌شود.

در چه جاهایی استفاده از لوله PEX مورد تایید است؟

لوله PEX به منظور لوله‌کشی سیستم توزیع آب سرد و گرم در ساختمان‌های تجاری و مسکونی، شبکه آبرسانی شهری، سیستم لوله‌کشی شوفاژ ساختمانی، سیستم حرارتی کف در ساختمان، سیستم گرمایش از کف برای ذوب یخ یا برف موجود در پیاده‌روها و خیابان‌ها مورد تایید قرار گرفته‌اند.

آیا امکان استفاده از لوله PEX زیر دال بتونی وجود دارد؟

لوله پکس PEX را می‌توان زیر دال بتونی هم نصب کرد. از آنجا که امکان تهیه این لوله به متراژ بالا و حلقه‌حلقه میسر است، می‌توان مراحل نصب آن را بدون نیاز به اتصالات اضافی طی یک متراژ متوالی به اتمام رساند. همچنین می‌توان لوله PEX را داخل دال بتونی هم کار گذاشت و این مورد بیشترین مصرف را در سیستم‌های تولید حرارات از کف ساختمان دارد. در مواردی که احتمال نشتی لوله در دال بتونی وجود دارد می‌بایست آن را با روکش غیرفلزی در ناحیه نشت عایق بندی کرد.

علت برتری لوله PEX بر لوله پلاستیکی چیست؟

نصب و راه‌اندازی لوله PEX نسبت به لوله‌های سفت آسان‌تر است و در متراژهای طولانی و حلقه‌ حلقه قابل دسترس هستند و این نیاز به اتصالات اضافی را برطرف می‌کند. لوله PEX انعطاف‌پذیر است و می‌توان آن را از میان موانع عبور دارد. این لوله نیاز به استفاده از چسب یا سیمان ندارد و در هوای باز نیز امکان تست آن وجود دارد و می‌توان آن را در شرایط خشک و مرطوب هم نصب کرد. لوله PEX در برابر یخ‌زدگی مقاوم است درحالی‌ که لوله پلاستیکی در دمای پایین تر از 50 درجه دچار نشتی و ترک‌خوردگی می‌شود.

علت برتری لوله پکس نسبت به لوله مسی چیست؟

نصب لوله PEX از لوله‌های مسی راحت‌تر انجام می‌پذیرد و در حلقه‌های بلند قابل دسترس هستند که این خود نیاز به استفاده از اتصالات اضافی را برطرف می‌سازد. لوله PEX از انعطاف بهتری برخوردار است و امکان عبور دادن آن از بین موانع میسر است. بیش از 30 سال است که دوام‌پذیری این لوله مورد تایید است و این خود گواه مشکلات کمتر مانند گرفتگی، خوردگی لوله، الکترولیز، پوسته‌پوسته شدن و پوسیدگی ناشی از شتاب آب و ساختار مواد معدنی نسبت به سیستم لوله‌کشی فلزی است.

ماکزیمم حرارت ایمن

این لوله قادر است در برابر حداکثر حرارت 200 درجه فارنهایت از خود مقاومت نشان دهد. لوله PEX در زمینه پروژه لوله‌کشی می‌تواند در برابر ماکزیمم حرارتی در حدود 180 درجه فارنهایت مقاومت داشته باشد. معمولا محدودیت بیشتر مقاومت در برابر حرارت در فهرستی به صورت چاپی ذکر شده است. تمامی سیستم‌های لوله‌کشی PEX تست‌ها را پشت سر گذاشته‌اند و کاربران می‌توانند این لوله‌ها را با استاندارهای P و T استفاده کنند بدین‌ معنا که در 210 درجه فارنهایت هم مصرف دارند.

استانداردها

تمامی لوله‌های PEX می‌بایست با استاندارد ASTM F876 & F877 درخصوص مقاومت دربرابر حرارت، فشار و کیفیت و همچنین استانداردهای SDR-9 مطابقت داشته باشند. اکثر لوله‌های PEX بیشتر از حد انتظار هم ظاهر شده‌اند.

جدول سایز لوله‌های‌ حرارتی

لیست قیمت

انواع مختلفی از لوله‌های مقاوم به حرارت وجود دارد که هر کدام از آن ها قیمت‌های متفاوتی دارند، در واقع قیمت لوله‌های مقاوم به حرارت به نوع و مدل آن، نوع استفاده از آن‌ها (به قصد چه کاری استفاده می‌شوند و در چه مکانی) و متراژ مورد استفاده بستگی دارد.

پایان مقاله “آشنایی با لوله پکس (PEX)”. امیدواریم مورد رضایت شما قرار گرفته باشد.

عناوین جستجو شده:

“لوله پکس تک لایه، قیمت لوله پکس تک لایه، معایب لوله پکس، اتصالات لوله پکس، لوله پکس هوشمند، لیست قیمت لوله پکس، قیمت لوله تک لایه pex، قیمت لوله پکس ال پکس”