لوله گالوانیزه، مزایا و معایب

لوله گالوانیزه ، کاربردها، مزیت ومعایب | دکتر پایپ

گالوانیزاسیون به فرآیند پوشاندن آهن یا فولاد با فلز روی گفته می‌شود تا از این طریق بتوان این فلزات را در برابر پوسیدگی بیشتر محافظت کرد. فرآیند گالوانیزاسیون ورقه‌های آهن بطور همزمان در سال 1837 در کشور فرانسه و انگلستان پیاده‌سازی شد. در هر دو روش از فرآیند شناورسازی داغ به منظور پوشاندن صفحات آهن با روکش روی بهره گرفته شد. به مانند تکنیک قلع پوش کردن، در ابتدا فلزات گالوانیزه با دست شناورسازی می‌شدند. امروزه تقریبا تمامی مراحل گالوانیزه کردن آهن و فولاد از راه برق کافت یا الکترولیز صورت می‌گیرد. در ادامه برخی از متداول‌ترین متدهای قرار دادن روکش‌های محافظ روی بر سطح آهن را معرفی می‌کنیم. لوله‌های گالوانیزه همان ورقه‌های آهن گالوانیزه هستند که پس از مراحل ساخت در نهایت با جوش به صورت لوله در می‌آیند. از اینرو در تولید تفاوتی با ورق نداشته و همان خواص ورق‌ها را شامل می‌شوند.

غوطه‌وری آهن در داخل مذاب روی

•  غوطه‌ورسازی آهن در روی مذاب بعد از اتمام مراحل پاکسازی سطح فلز انجام می‌گیرد.
•  طی این فرآیند، روکش نسبتا ضخیمی از روی بر روی فلز ایجاد می‌شود و الگویی کریستالین موسوم به پولک را بر روی سطح آن بوجود می‌آورد.
•  طی این فرآیند چندین ساختار لایه‌ای متشکل از آلیاژهای روی، آهن بین سطح داخلی روکش روی و آهن تشکیل می‌شود. این لایه‌ها در عین سختی، شکننده هستند و ممکن است در صورت خم شدن عنصر آهن حالت پوسته پوسته پیدا کنند.

گالوانیزه الکتریکی

•  در این فرآیند آهن را در الکترولیت، محلولی از سولفات یا سیانید روی غوطه‌ور می‌سازند. در نتیجه فعالیت الکترولیتی روکشی از روی خالص بر روی سطح آهن تشکیل می‌شود.

مزیت‌ها:

•  با استفاده از این فرآیند می‌توان ضخامت روکش را دقیقا تحت کنترل داشت.

محدودیت‌ها:

•  معمولا با این روش نمی‌توان روکشی به ضخامت حاصل از فرآیند گالونیزه در مذاب داغ روی بدست آورد.

عملیات فساد زدایی فلزات

طی این فرآیند عنصر فولادی یا آهن کاملا پاکسازی شده و در یک محیط عاری از هوا قرار داده می‌شود، جایی که تمام سطح فلز با پودر روی فلزی پوشانده می‌شود. سپس عنصر ساختاری حرارت داده می‌شود و یک آلیاژ نازکی از روی تولید می‌گردد.

مزیت‌ها:

•  این روکش با ساختار عنصر مطابقت خواهد داشت.

محدودیت‌ها:

•  این فرآیند معمولا محدود به استفاده از اشیاء نسبتا کوچک است.

اسپری فلزدار

در این روش پودر ریزی از روی مذاب را به سطح فولاد یا آهن خالص اسپری می‌زنند. سپس به منظور تولید آلیاژ این روکش حرارت داده می‌شود و با سطح آهن یا فولاد ترکیب خواهد شد.

مزایا:

•  این روکش نسبت به روکشی که از سایر فرآیند‌ها بدست می‌آید، مقاوم‌تر است.
• در صورت خم شدن فلز، روکش پوسته پوسته نخواهد شد.

محدودیت‌ها:

•  این نوع روکش نفوذپذیرتر است و با گذشت زمان و با پر شدن منافذ بواسطه عوامل خوردگی، رسوخ ناپذیری حاصل می‌گردد.

رنگ زدن

ممکن است از رنگ حاوی پودر روی به عنوان فاکتور محافظت کننده از فلز استفاده شود.

مزیت‌ها:

• این نوع رنگ در جا به کار گرفته می‌شود.

محدودیت‌ها:

•  این تکنیک در مقایسه با سایر روش‌ها از تاثیر کمتری برخوردار است. رنگ به خوبی به روی خالص و فولاد یا آهن گالوانیزه نمی‌چسبد.
•  وقتی رنگ روی فولاد و آهن گالونیزه پوسته پوسته می‌شود، معمولا به طور کامل از روی آستر کنده شده و سطح فلز آشکار می‌گردد.
•  اگر ورقه‌های فلز به خوبی رنگ شده باشند، به سختی می‌توان تشخیص داد آیا فلز روی است یا فولاد یا آهن گالوانیزه.
•  درصورتی که فلز گالوانیزه شود، ظاهری پولک مانند خواهد داشت و ممکن است لک‌های پودر روی بر روی فلز فولاد یا آهن آشکار گردد.
•  اگر فلز را با قالب روی پوشانده باشند، ظاهری سفید مایل به خاکستری پیدا خواهد کرد. روی خالص خاصیت مغناطیسی ندارد از اینرو آهنربا به آن نخواهد چسبید.
•  تست آهنربا مشخص خواهد کرد فلز رنگ شده از نوع روی است یا فولاد یا آهن گالوانیزه. فولاد و آهن گالوانیزه خاصیت مغناطیسی دارند، اما روی خالص اینطور نیست.

کاربردهای آهن گالوانیزه

•  لوله‌های مورد استفاده در صنایع مختلف با عنوان لوله‌های درزدار
•  قرنیزها و سایر تزئینات دیوار
•  روکش‌های تزئینی و سفال‌هایی که چندمنظوره هستند.
•  تزئینات سقف و برجستگی تزئینی روی دیوار یا بام

کاربردهای امروزی عبارتند از:

•  ورقه‌های فولادی که به عنوان ناودان استفاده می‌شوند.
•  میخ‌های فولادی که به روش غوطه‌ورسازی در روی مذاب گالونیزه شده‌اند.

کاربردهای لوله‌ گالوانیزه

لوله‌های آهن گالوانیزه اغلب برای جابجایی آب خام و توزیع آب تصفیه شده به کار می‌روند.

مشکلات مربوط به استفاده از لوله‌ گالوانیزه

مشکلات لوله آهن گالوانیزه  به دو گروه تقسیم‌بندی می‌شوند:

•  مشکلات طبیعی یا نهادی مربوط به ویژگی‌های مواد و شرایط مقاومت در برابر عوامل محیطی
•  خرابکاری و مشکلات ناشی از انسان

با اینکه این دو مقوله نقاط مشترکی هم با یکدیگر دارند، بطورکلی مشکلات ذاتی تخریب مواد رفته‌رفته و طی یک مدت زمان طولانی و به میزان از قبل پیش بینی شده بروز می‌کنند و مدیریت این مشکلات لوله اهنی گالونیزه نیازمند اقدامات نگهداری و پیشگیری مناسب است.

•  برعکس، بسیاری از مشکلات دست بشر (مخصوصا خرابکاری عمدی) بطور تصادفی رخ می‌دهند و ممکن است پیامدهای فاجعه‌باری را به همراه داشته باشند، پیشگیری از آنها دشوار است و کاهش مشکلات نیازمند اقدامات اضطراری است. با این حال، برخی از دردسرهای دست بشر قابل پیش بینی هستند و طبق یک روال معمول رخ می‌دهند.

مشکلات طبیعی یا نهادی

خوردگی

•  مقاومت فولاد و آهن گالوانیزه تاحدزیادی به نوع و ضخامت روکش محافظ روی و نوع محیط فرسایشی بستگی دارد.
•  روکش روی فولاد و آهن گالونیزه ممکن است در اثر عوامل زیر دچار خوردگی شوند، مواد اسیدی و قلیایی قوی، و اسیدهای سولفور حاصل از آلودگی سولفید هیدروژن و دی اکسید سولفور در محیط‌های شهری باعث خوردگی روکش روی می‌شوند.

خوردگی طبیعی

•  روکش روی فولاد و لوله گالوانیزه وقتی در معرض عوامل زیست محیطی و باران قرار می‌گیرند، کربنات طبیعی بر روی سطح آن تشکیل می‌گردد. بااینحال، این روکش معمولا آنقدر ضخامت ندارد که فلز را در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی محافظت کند.
•  ممکن است کربنات به مرور زمان شکننده، پوسته پوسته و در نهایت از جا کنده شود و روکش روی جدید را در معرض خوردگی قرار دهد. ازآنجاکه روکش روی فولاد یا آهن بسیار نازک است، احتمال از بین رفتن آن و قرار دادن آهن در برابر عوامل زیست محیطی وجود دارد.
•  روکش کربنات روی ممکن است در محیط‌های صنعتی و بواسطه اسیدهای تخریب‌ساز روی دچار از هم پاشیدگی گردد. این اسیدها کربنات را به سولفات روی تبدیل می‌کنند و سولفات روی هم در معرض آب باران شسته شده و اغلب اوقات مصالح ساختمانی مجاور را لک و لوک می‌کنند.

خوردگی لوله گالوانیزه در اثر مواد شیمیایی

•  فولاد و آهن گالوانیزه از مقاومت خوبی در برابر خوردگی ناشی از بتن، ملات، سرب، قلع، روی و آلومینیوم برخوردار است.
•  فولاد و آهن گالوانیزه در برابر برخی مواد مقاومت خوردگی ضعیفی دارد: گچ و سیمان (بخصوص سیمان پرتلند) حاوی کلرید و سولفات، جریان آب باران اسیدی که از بام سرازیر می‌شود (چوب سرخ، درخت سرو، بلوط، و شاه بلوط شیرین)، خزه، یا گلسنگ، گاز و بخار موجود زیر صفحات روی و جمع شدن آب گندیده بر سطوح خارجی روکش روی.
•  خوردگی گالوانیک (الکتروشیمیایی)، این نوع خوردگی در اثر واکنش الکترولیتی بین روکش روی و فلزات ناهمسان و در حضور الکترولیت‌هایی همچون باران، شبنم، مه یا تقطیر رخ می‌دهد.
•  به منظور جلوگیری از زنگ‌زدگی روکش روی در اثر واکنش گالوانیک، لازم است از تماس بین اقلام گالونیزه و مس یا فولاد یا آهن خالص ممانعت به عمل آید.
•  فولاد و آهن گالوانیزه در برابر تمامی فلزات دچار خوردگی می‌شود به جزء سرب، قلع، روی و آلومینیوم
•  به کارگیری روکش محافظ مانند رنگ بر روی فولاد و آهن گالوانیزه از مشکلات ناشی از خوردگی روکش روی محافظ خواهد کاست.

رفع نشتی لوله گالوانیزه با چسب نشتی گیر دکتر پایپ (بانداژ فایبرگلاس)

در اکثر موارد برای تعمیر و رفع نشتی لوله لازم به تعویض قطعه نشت کننده نیست. همچنین میتوان با روشی منحصر به فرد لوله ها را در برابر خوردگی و پوسیدگی محافظت کرد. چسب نشتی گیر دکتر پایپ، محصول مشترک آمریکا و کره جنوبی، راه حل ویژه ای برای تعمیر دائمی انواع لوله ها فراهم کرده است. حتی با این محصول میتوان نشتی لوله را در حالت آنلاین (بدون نیاز به قطع جریان) برطرف نمود. لازم به ذکر است برای استفاده از این محصول لازم به داشتن هیچ دانش فنی خاصی نمیباشد و با دیدن ویدیو های آموزشی و مشاوره با کارشناسان مجموعه دکتر پایپ، میتوانید به سادگی جهت رفع نشت انواع لوله ها اقدام نمایید.