دکتر پایپ در صنعت آب و فاضلاب

---

لوله‌های چدن نشکن

در این لوله ها با استفاده از مقداری منیزیم و کاهش گوگرد و فسفر و همچنین گرانول زدن به آهن، تغییراتی در خواص چدن پدید می آید که معایب لوله های چدن معمولی را نداشته ، و علاوه بر انعطاف بیشتر، در مقابل خوردگی مقاومتر هستند. لوله های چدن‌نشکن (داکتیل) ductile از سال ۱۹۴۰ تولید شده اند. سایز این لوله ها از ۸۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌متر می‌باشند. این لوله ها در خاک‌های نسبتاً خورنده نیاز به حفاظت دارند که به این منظور بیشتر از پوشش‌های قیری استفاده می‌شود. برای حفاظت داخلی آن نیز معمولاً ملات سیمان پرتلند بکار می‌رود. و حتی میتوان از حفاظت کاتدی هم برای بالا بردن عمر لوله استفاده کرد.

لوله‌های فولادی

لوله های فولادی نیز در صنعت آب و فاضلاب کاربرد بسیاری دارند این لوله ها در سایزهای بزرگتر از ۱۶۰ میلیمتر ساخته می‌شوند. از مزایای مهم لوله های فولادی، تحمل فشار زیاد آنها می‌باشد. این لوله ها در سایزهای بالا دارای ضخامت زیادی نبوده و برای خطوط انتقال با قطرهای بزرگ، مناسب هستند. لوله های فولادی بدون پوشش خارجی در خاک مقاومت کمتری در برابر خوردگی دارند و به سرعت خورده می‌شوند. لذا استفاده از پوشش های اندودی برای عایق سازی یا حفاظت کاتدی برای این لوله ها الزامی است.

لوله‌های آزبست سیمان

ساخت و مصرف این لوله ها تقریباً از سال ۱۹۱۳ میلادی در ایتالیا شروع شد. این لوله‌ها از ۱۵-۱۰ درصد وزنی الیاف آزبست (پنبه کوهی) یا پنبه نسوز، ۹۰-۸۵ درصد سیمان و ماده هیدروکسی سیلیکات منیزیوم ساخته می‌شوند. لوله‌های آزبست سیمانی همانند لوله‌های بتنی در معرض اسید، دچار خوردگی می‌گردند و بر خلاف لوله‌های بتنی، استفاده از پوشش‌های پلاستیکی در مورد لوله‌های آزبست سیمان، به این راحتی امکان‌پذیر نمی‌باشد. چرا که وجود فیبرهای آزبست، اتصال مناسب ورقه‌های پلاستیکی را به دیواره لوله، با دشواری روبرو می‌سازد. پوشش‌های اپوکسی نیز به عنوان ماده ضد خوردگی، مورد استفاده قرار گرفته‌اند ولی به دلیل تولید حرارت در واکنش‌های­گرمازا(Exothermic) و انبساط حباب‌های هوای موجود در خلل و فرج سیمان قسمتی از پوشش جدا شده و لوله در معرض اسید، قرار خواهد گرفت. جهت استفاده از این لوله‌ها در شبکه فاضلاب، استفاده از سیمان ضدسولفات مانند لوله‌های بتنی لازم بوده و بر عمر آنها می‌افزاید. برای جلوگیری از خورندگی آب‌های زیرزمینی قیراندود کردن جدار این لوله‌ها الزامیست.

لوله‌های بتنی

لوله های بتنی(مسلح و غیرمسلح) تنها در فاضلاب ثقلی، مورد استفاده قرار می گیرند زیرا مقاومت آنها در تحمل فشارهای درونی کم می‌باشد. در ایران لوله های بتنی با قطر کمتر از ۶۰۰ میلی‌متر بصورت غیر مسلح ساخته شده و لوله هایی با اقطار بالاتر مسلح می‌گردند. لوله های بتنی بسیار سنگین بوده و هزینه حمل و نقل آنها نسبت به قیمت لوله خیلی بالاتر است. بنابراین حمل لوله های بتنی در مسافتهای طولانی (بیش از ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلومتر) واقعا غیر اقتصادی می‌باشد.

خوردگی در لوله‌های بتنی

لوله های بتنی و یا به عبارتی بافت سیمانی آنها، در برابر اسیدها مقاومت مناسبی نداشته و متعاقباً این لوله برای حمل فاضلاب سپتیک شده، مناسب نمی‌باشند. بیشترین تهاجم بیولوژیکی به بتن، در مخازن و لوله‌های فاضلاب مشاهده شده است. فعالیت متابولیک انواع گونه‌های باکتری و قارچ سبب تخریب شبکه‌های فاضلاب می‌گردد. اکثر این میکروارگانیزم‌ها تمایل به اکسیده کردن سولفور دارند ولی بعضی از آنها احیاء کننده سولفور بوده و سولفید هیدروژن(H2S) تولید می کنند. در شرایط غیر هوازی (‌مقدار بسیار کم اکسیژن)‌، سولفور در فاضلاب توسط باکتری‌ها احیاء می‌شود و تبدیل به سولفید می‌گردد که این محصول در اتمسفر لوله فاضلاب بصورت H2S ظاهر می‌گردد، گاز H2S خارج شده از فاضلاب بخودی خود یک عامل مخرب نمی‌باشد بلکه در قشری از رطوبت سطح بتن حل می‌شود و توسط باکتری هوازی اکسید می‌گردد و تولید اسید سولفوریک می‌نماید. بنابراین حمله در بالای سطح جریان صورت می‌گیرد و در نتیجه سیمان تدریجاً حل می‌شود. ادامه این روند سبب تخریب تاج لوله فاضلاب شده و در نهایت سبب تخریب سازه می‌گردد که هزینه ترمیم و بازسازی بسیار بالا می‌باشد.

لوله‌ها و اتصالات ترموپلاستیک

با توجه به تکنولوژی های ساخت مواد پلیمری،‌ فعالیت روزافزونی در زمینه تولید لوله‌های انعطاف‌پذیر صورت گرفته است. امروزه این محصولات پلیمری در بسیاری از پروژه‌های تأسیسات زیربنایی مربوط به خطوط انتقال و  شبکه‌های تحت فشار آب و خطوط انتقال و شبکه‌های جمع‌آوری فاضلاب بصورت ثقلی و تحت فشار، منهول ها ، سپتیک تانک‌ها و مخازن شیمیائی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به ماهیت مولکولی مواد پلیمری، این نوع لوله‌ها از شرایط مناسبی جهت بکارگیری در محیط‌های خورنده شیمیایی، زمین‌های شور و محیط های صنعتی و آلوده برخوردار بوده و در حقیقت این ویژگی از مهمترین مشخصه‌های شناخته شده مواد پلیمری محسوب می‌گردد.

لوله‌های ساخته شده از مواد پلاستیکی از دهه‌ سی ام قرن بیستم در تکنولوژی فاضلاب مورد استفاده قرارگرفته اند.

دراین قسمت به بررسی لوله‌های پلی‌اتیلن(HDPE) که در ایران (یکی از بزرگترین تولید کننده های لوله پلی اتیلن) بصورت انبوه تولید و استفاده می‌شوند میپردازیم.

لوله‌ پلی اتیلن

لوله و اتصالات پلی‌اتیلن دارای محدوده کاربری وسیعی می‌باشند. در طی سال‌های گذشته با بهره‌گیری از جدیدترین متدهای پلیمریزاسیون، خواص مکانیکی پلی‌اتیلن(HDPE) بهبود یافته و نسل‌های آن با علائم مشخصه PE – ۱۰۰ , PE- 80 , PE – ۶۳ به بازار مصرف ارایه شده اند. تکنولوژی تولید لوله‌ پلی‌اتیلن دوجداره و لوله پلی اتیلن تک جداره باعث تحول بزرگی در صنعت این نوع لوله‌ها شده است. لوله‌های دوجداره به دلیل طرح خاص جداره خارجی و انعطاف‌پذیری این لوله‌ها، در صورت تسطیح و ریگلاژ مناسب و استفاده از خاک سرند شده و تراکم اصولی و لایه به لایه خاک اطراف و بالای لوله در زمان خاکریزی، از مقاومت مکانیکی کافی در مقابل بارهای ترافیکی و وزن خاک روی آن برخوردار می‌باشند.

محاسن لوله پلی اتیلن

۱) در برابر خوردگی مقاوم بوده و به پوشش داخلی و دیگر روش های حفاظتی نیازی ندارد.
۲) در برابر تغییرات درجه حرارت مقاومت زیادی دارند.
۳) مقاومت جداره داخلی لوله‌های پلی‌اتیلن در برابر فرسایش از سایر انواع لوله‌ها بیشتر است. و بخاطر صاف و صیقلی بودن لایه داخلی انتقال سیالات براحتی صورت میپذیرد.
۴) وزن سبک لوله ها و حمل و نقل راحت
۵) نصب لوله پلی اتیلن ساده تر از سایر لوله‌هاست و به ماشین آلات سنگین نیاز ندارد.
۶) رسوبگذاری دراز مدت تر در داخل لوله‌ها، نسبت به سایر لوله‌ها کمتر است
۷) طول عمر زیاد لوله ( حداقل ۵۰ سال )
۸) انعطاف‌پذیری در جابجایی و رانش زمین و خم پذیری و قابلیت برش
۹) سیستم اتصال ارزان تر
۱۰) قابلیت جوش پلاستیک
۱۱) قابلیت تولید در طول‌های بلند ( ۱۲-۶ متر )
۱۲) قابلیت بازیافت

نشتی و خوردگی لوله‌ها و اتصالات در صنعت آب و فاضلاب به دلیل هزینه‌های انسانی، زیست‌محیطی و اقتصادی فراوانی که دارد، تعمیر و تقویت لوله را به گونه‌ای که حفظ کارایی و اقتصادی بودن طرح، هم زمان تأمین بشود را نیازمند افراد متخصص در زمینه تعمیر و تقویت لوله‌ها نموده است. خوردگی یکی از مهم‌ترین و هزینه‌برترین عوامل نشتی و خوردگی لوله‌ها و اتصالات است. برای جلوگیری از انواع آسیب و بوجود آمدن نشتی لوله‌ ها، پیشنهاد متخصصین شرکت مپا استفاده از محصولات دکتر پایپ این شرکت است. متخصصین مقاوم‌سازی لوله و اتصالات شرکت مپا با تلفیق دانش و تجربه فراوان در زمینه تعمیر نشتی، تقویت و مقاوم‌سازی لوله‌ های در حوزه آب و فاضلاب، برای انواع آسیب و خوردگی ذکرشده، راهکار و محصول متناسب با نیاز شما را ارائه می­کنند. برای کسب جزییات بیشتر در زمینه تعمیر و تقویت لوله‌های فولادی نفت و گاز با متخصصین و مشاوران ما در تماس باشید.

دارای استاندارد تاسیسات آب کره جنوبی

استفاده از استانداردها، ضوابط و معیارهای فنی در مراحل تهیه (مطالعات امکان سنجی)، مطالعه و طراحی (توجیه فنی و اقتصادی)، کیفیت اجرا و نحوه نگهداری و بهره‌برداری (عمر مفید) طرح‌های عمرانی از اولویت و اهمیت ویژه برخوردار است.

وجود استانداردها، ضوابط، مشخصات فنی و آیین نامه‌های ملی در هر کشور، نشانه رشد و توسعه آن کشور است. در این راستا نظام فنی و اجرایی طرح‌های عمرانی کشور، به کارگیری معیارها، استانداردها و ضوابط فنی برای مراحل مختلف مطالعه، اجرا و نگهداری و بهره‌برداری از طرح‌ها را مورد تأکید قرار داده است.

نمونه رضایت نامه سازمان ها و کارخانجات داخل کشور